Propozycja zmian w projekcie ustawy prawo o ruchu drogowym (druk Sejmowy 388)

W dniu dzisiejszym Stowarzyszenie Komisów.pl zgłosiło wniosek o dokonanie zmian w projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo o Ruchu Drogowym oraz niektórych innych ustaw, przedłożonym do Sejmu przez Prezesa Rady Ministrów (druk numer 388), którego pierwsze czytanie zaplanowano na 19 czerwca 2020 roku.

W ocenie Stowarzyszenia Komisów.pl przedmiotowy projekt należałoby zmodyfikować poprzez:

1. udostępnienie możliwości rejestracji pojazdów przez Internet wszystkim obywatelom i przedsiębiorcom – właścicielom pojazdów, również co do samochodów używanych zamiast ograniczenia do pojazdów nowych i salonów sprzedaży pojazdów samochodowych (to jest autoryzowanych dealerów);

2. zastąpienie obowiązku rejestracji pojazdu w ciągu 30 dni od sprowadzenia z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej – obowiązkiem zgłoszenia nabycia pojazdu;

3. umożliwienie czasowego wycofania z ruchu samochodów przeznaczonych do sprzedaży przez przedsiębiorców zawodowo zajmujących się taką działalnością;

4. umożliwienie posługiwania się profesjonalnym dowodem rejestracyjnym i profesjonalną tablicą rejestracyjną również w przypadku wykonywania przez podmioty uprawnione jazd próbnych samochodami niezarejestrowanymi wcześniej terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bądź samochodami osobowymi przeznaczonymi do sprzedaży i wycofanymi czasowo z ruchu.

Ad 1.

Stowarzyszenie Komisów.pl uważa, że nie ma rzeczowych podstaw do wykluczania z możliwości rejestracji samochodów przez Internet osób indywidualnych i przedsiębiorców. Brak jest też powodów do ograniczania możliwości rejestracji do samochodów nowych.

Proponujemy usunięcie takiego ograniczenia i zmianę projektowanego art. 73c ustawy – Prawo o ruchu drogowym przez wskazanie, że:

Właściciel pojazdu samochodowego może złożyć wniosek o rejestrację pojazdu przy użyciu formularza elektronicznego udostępnionego w systemie teleinformatycznym wskazanym na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw informatyzacji;

Właściciel pojazdu samochodowego może również upoważnić sprzedawcę lub uprawnionego przedstawiciela tego sprzedawcy do:

1) złożenia wniosku o rejestrację pojazdu lub

2) odbioru decyzji o czasowej rejestracji pojazdu, pozwolenia czasowego i zalegalizowanych tablic (tablicy) rejestracyjnych.

Ad 2.

W naszej ocenie w przypadku sprowadzenia samochodów z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, zamiast rejestracji odpowiednie i wystarczające byłoby zastosowanie już istniejącej instytucji zgłoszenia nabycia pojazdu właściwemu staroście, w takim samym terminie jak obecnie przyjęty dla rejestracji (to jest ciągu 30 dni od sprowadzenia). Pozwoliłoby to uprościć istniejące procedury i zmniejszyło koszty ponoszone przez przedsiębiorców.

Obecnie obowiązek rejestracji powoduje zbędne obciążenia:

– konieczność dwukrotnej wizyty w wydziale komunikacji i obciążenie organów administracji

– zablokowanie możliwości sprzedaży pojazdu, co przy ilości klientów zmniejszonej do minimum generuje straty

– konieczność wykupienia i utrzymywania kosztownego ubezpieczenia OC od każdego pojazdu, mimo iż samochody składowane (na tzw. „stocku”) nie są użytkowane na drogach publicznych i nie generują ryzyka odpowiedzialności cywilnej.

Opisane rozwiązanie – zastąpienie rejestracji zgłoszeniem zapewniłoby, że organy władzy publicznej będą pozyskiwać analogiczną wiedzę o sprowadzonych do kraju pojazdach, jak obecnie, dając jednocześnie korzyści dla osób zobowiązanych.

Wprowadzenie takiej zmiany nie wymaga gruntownych modyfikacji ustawy – Prawo o ruchu drogowym.

Propozycję zmiany art. 71 ust. 7 i art. 140mb ustawy – Prawo o ruchu drogowym, uwzględniającego powyższe zmiany prezentujemy w załączniku do niniejszego pisma.

Ad. 3

Proponujemy wprowadzenie możliwości czasowego wycofania z ruchu samochodów osobowych z ograniczeniem ich do samochodów „stockowych” – to jest pojazdów przeznaczonych do sprzedaży przez przedsiębiorców zajmujących się ich sprzedażą prowadzoną w ramach handlu.

Propozycja wpisuje się w kierunek zmian projektu polegających na ułatwieniu prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczeniu procedur i zmniejszeniu kosztów. Jest też alternatywą i kompromisem w stosunku do koncepcji powszechnego dostępu do czasowego wyłączenia pojazdów z ruchu – rozważanej w uzasadnieniu projektu. Należy podkreślić, że wprowadzenie tej możliwości zmniejszy koszt prowadzenia działalności sprzedawców samochodów. W przypadku ubezpieczeń OC dla samochodów generalnie nieuczestniczących w ruchu szkodowość jest radykalnie niższa, a wprowadzone rozwiązanie pozwoli na korzystanie z obniżenia składki za ubezpieczenie OC dla pojazdów składowanych w celu sprzedaży.

Propozycję brzmienia przepisu – dodanie pkt 6 do projektowanego art. 78a ustawy – Prawo o ruchu drogowym, uwzględniającego powyższe zmiany prezentujemy w załączniku do niniejszego pisma.

Ad. 4

Proponujemy umożliwić posługiwanie się profesjonalnym dowodem rejestracyjnym i profesjonalną tablicą rejestracyjną również w przypadku wykonywania przez podmioty uprawnione jazd próbnych samochodami niezarejestrowanymi wcześniej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bądź samochodami osobowymi przeznaczonymi do sprzedaży i wycofanymi czasowo z ruchu.

Z rejestracji profesjonalnej zgodnie z oceną skutków regulacji załączoną do projektu ustawy w 2017 roku, miało korzystać około 20.000 polskich przedsiębiorców. Niestety na końcowym etapie prac nad ustawą w Senacie, wykluczono możliwości korzystania z tej formy czasowej rejestracji w przypadku pojazdów używanych, co sprawiło, że nie jest ona praktycznie wykorzystywana.

Powrót do zaakceptowanej jednogłośnie przez Sejm w dniu 27 października 2017 roku, możliwości wykorzystywania rejestracji profesjonalnej również dla samochodów używanych sprawi, że będzie to przepis odpowiadający oczekiwaniom społecznym, z którego będą mogły korzystać miliony Polskich obywateli, głównie przed zakupem używanych samochodów. Dzięki wprowadzeniu zaproponowanej przez nas zmiany, Polacy nie będą już skazani na kupowanie „kota w worku”, lub ryzykowanie jazdy próbnej na tablicach od innego pojazdu.

Proponujemy również, umożliwienie wykorzystywania rejestracji profesjonalnej w przypadku samochodów osobowych przeznaczonych do sprzedaży i wycofanych czasowo z ruchu. Zmiana ta w połączeniu z zaproponowaną przez nas w puncie trzecim możliwością czasowego wycofania z ruchu pojazdów oczekujących na sprzedaż („stockowych”) pozwoli ograniczyć koszty prowadzenia działalności oraz zmniejszy obciążenia administracyjne związane z koniecznością dopuszczenia samochodu do ruchu w celu odbycia jazdy testowej. Powtórne dopuszczenie samochodu do ruchu po jego czasowym wycofaniu odbywałoby się dopiero po sprzedaży pojazdu na wniosek sprzedającego lub nowego właściciela – to jest w pełni zgodnie z procedurą przewidzianą już projektem rozporządzenia wykonawczego, przewidującego skrócenie okresu wycofania z ruchu na wniosek aktualnego właściciela

Konkretne propozycje poprawek do ustawy – Prawo o ruchu drogowym, uwzględniające powyższe zmiany prezentujemy niżej:

– propozycje zmian legislacyjnych i nowego brzmienia przepisów projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw

1. Udostępnienie możliwości rejestracji pojazdów przez Internet wszystkim obywatelom i przedsiębiorcom

Propozycja pełnego brzmienia nowego art. 73c:

Art. 73c. 1. Właściciel pojazdu samochodowego może złożyć wniosek o rejestrację pojazdu przy użyciu formularza elektronicznego udostępnionego w systemie teleinformatycznym wskazanym na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw informatyzacji. Może również upoważnić sprzedawcę lub uprawnionego przedstawiciela tego sprzedawcy do:

1) złożenia wniosku o rejestrację pojazdu lub

2) odbioru decyzji o czasowej rejestracji pojazdu, pozwolenia czasowego i zalegalizowanych tablic (tablicy) rejestracyjnych.

2. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 1, opatruje się odpowiednio podpisem własnoręcznym, kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.

3. Sprzedawca lub uprawniony przedstawiciel sprzedawcy niezwłocznie składają wniosek o rejestrację pojazdu przy użyciu formularza elektronicznego udostępnionego w systemie teleinformatycznym wskazanym na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw informatyzacji.

4. Wniosek o rejestrację pojazdu zawiera:

1) imię i nazwisko lub nazwę właściciela pojazdu;

2) adres miejsca zamieszkania lub siedziby właściciela pojazdu;

3) adres do doręczeń;

4) numer PESEL lub numer identyfikacyjny REGON właściciela pojazdu, a w przypadku cudzoziemca, który nie ma nadanego numeru PESEL – serię, numer i nazwę dokumentu potwierdzającego jego tożsamość oraz nazwę państwa, które wydało ten dokument;

5) datę i miejsce urodzenia właściciela pojazdu;

6) rodzaj pojazdu i jego przeznaczenie;

7) markę, typ, model pojazdu;

8) rok produkcji pojazdu;

9) numer VIN albo numer nadwozia, podwozia lub ramy pojazdu;

10) informację o sposobie odbioru przez właściciela pojazdu decyzji o rejestracji pojazdu i dowodu rejestracyjnego – w urzędzie obsługującym organ rejestrujący albo za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 2188, z 2019 r. poz. 1051, 1495 i 2005 oraz z 2020 r. poz. 695) na koszt odbiorcy oraz informację o sposobie odbioru decyzji o czasowej rejestracji pojazdu, pozwolenia czasowego i zalegalizowanych tablic (tablicy) rejestracyjnych – w urzędzie obsługującym organ rejestrujący przez sprzedawcę lub jego uprawnionego przedstawiciela albo przez właściciela pojazdu, albo za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe na koszt odbiorcy, po przesłaniu ich przez organ rejestrujący na adres sprzedawcy lub jego uprawnionego przedstawiciela, właściciela, albo na adres do doręczeń, wskazane we wniosku o rejestrację pojazdu;

11) adres poczty elektronicznej, numer telefonu oraz adres sprzedawcy lub uprawnionego przedstawiciela tego sprzedawcy.

5. Wniosek o rejestrację pojazdu może zawierać wskazanie, że właściciel pojazdu wnosi o wydanie:

1) indywidualnych tablic rejestracyjnych;

2) tablic samochodowych zmniejszonych;

3) dodatkowej tablicy rejestracyjnej do oznaczenia bagażnika zakrywającego tylną tablicę rejestracyjną.

6. Do wniosku o rejestrację pojazdu dołącza się w postaci elektronicznej oryginał lub kopię:

1) upoważnienia, o którym mowa w ust. 1;

2) dowodu nabycia pojazdu;

3) dokumentów, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 3, 6 lub 6a lub ust. 1b;

4) potwierdzenia dokonania opłat za wydanie pozwolenia czasowego, zalegalizowanych tablic (tablicy) rejestracyjnych i dowodu rejestracyjnego;

5) potwierdzenia dokonania opłaty ewidencyjnej;

6) potwierdzenia dokonania opłaty skarbowej za udzielone pełnomocnictwo.

7. Złożenie formularza elektronicznego, o którym mowa w ust. 3, stanowi potwierdzenie autentyczności kopii dokumentów dołączonych do wniosku o rejestrację pojazdu.

8. Opłaty, o których mowa w ust. 6 pkt 4–6, stanowią koszt właściciela pojazdu.

9. Decyzję o czasowej rejestracji pojazdu, pozwolenie czasowe i zalegalizowane tablice (tablicę) rejestracyjne organ rejestrujący:

1) przekazuje sprzedawcy lub jego uprawnionemu przedstawicielowi albo

2) przesyła na adres sprzedawcy lub jego uprawnionego przedstawiciela, wskazane we wniosku o rejestrację pojazdu, za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe na koszt odbiorcy, albo

3) przekazuje właścicielowi pojazdu, albo

4) przesyła właścicielowi pojazdu na adres do doręczeń wskazany we wniosku o rejestrację pojazdu za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe na koszt odbiorcy.

10. Decyzję o rejestracji pojazdu i dowód rejestracyjny właściciel pojazdu odbiera w urzędzie obsługującym organ rejestrujący albo organ rejestrujący przesyła te dokumenty na adres do doręczeń wskazany we wniosku o rejestrację pojazdu za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe na koszt odbiorcy.

11. Minister właściwy do spraw informatyzacji, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw transportu, określi wzór wniosku o rejestrację pojazdu w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2020 r. poz. 346, 568 i 695).

2. Zmiana obowiązku rejestracji pojazdów sprowadzonych z UE na obowiązek zgłoszenia

Propozycja zmiany przepisów art. 71 ust. 7 i art. 140 mb ustawy – Prawo o ruchu drogowym:

„1) w art. 71 ust. 7 otrzymuje brzmienie:

„7. Właściciel pojazdu, niebędącego nowym pojazdem, sprowadzonego z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej jest obowiązany zgłosić nabycie pojazdu w terminie 30 dni od dnia jego sprowadzenia.”;

2) art. 140mb otrzymuje brzmienie:

„Art. 140mb. Kto

1) będąc właścicielem pojazdu sprowadzonego z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej wbrew przepisowi art. 71 ust. 7 nie zawiadamia starosty o nabyciu pojazdu,

2) będąc właścicielem pojazdu zarejestrowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wbrew przepisowi art. 78 ust. 2 pkt 1 nie zawiadamia starosty o nabyciu lub zbyciu pojazdu

– podlega karze pieniężnej w wysokości od 200 do 1000 zł.”

3. Wprowadzenie możliwości czasowego wycofania z ruchu samochodów osobowych przeznaczonych do sprzedaży przez przedsiębiorców zajmujących się dystrybucją (sprzedażą prowadzoną w ramach handlu)

Propozycja brzmienia przepisu – dodanie pkt 6 do projektowanego art. 78a:

„19) w art. 78a:

a)  w ust. 1 wyrazy „któremu powierzono pojazd w trybie przepisu art. 73 ust. 5, 
starosta” zastępuje się wyrazami „o którym mowa w art. 73 ust. 2 i 5, organ 
rejestrujący”,

b)  w ust. 2 w pkt 4 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 5 i 6 w brzmieniu:

„5) samochody osobowe w związku z koniecznością wykonania naprawy pojazdu wynikającej z uszkodzenia zasadniczych elementów nośnych konstrukcji:

a)  w przypadkach, o których mowa w art. 81 ust. 11 pkt 1 lit. b oraz pkt 6,

b)  w przypadku wystąpienia szkody istotnej;

6) samochody osobowe przeznaczone do sprzedaży przez przedsiębiorców zajmujących się dystrybucją (sprzedażą prowadzoną w ramach handlu) samochodów osobowych;

c) w ust. 3 wyrazy „któremu powierzono pojazd w trybie przepisu art. 73 ust. 5” zastępuje się wyrazami „o którym mowa w art. 73 ust. 2 i 5”,

d)  w ust. 4 w zdaniu pierwszym po wyrazie „Pojazd” dodaje się wyrazy „, o którym mowa w ust. 2 pkt 1–4,”,

e)  po ust. 4 dodaje się ust. 4a–4c w brzmieniu:

„4a. Samochód osobowy może być czasowo wycofany z ruchu na okres od 3 do 12 miesięcy bez możliwości przedłużenia tego okresu i nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia, w którym upłyną okres czasowego wycofania określony w ostatniej decyzji o jego czasowym wycofaniu z ruchu. W przypadku samochodów osobowych o których mowa w art. 78a ust. 2 pkt 6, powyższe ograniczenia nie mają zastosowania, jednak łączny okres czasowego wycofania samochodu z ruchu bez zmiany własności nie może przekroczyć 12 miesięcy.

4b. W przypadku samochodu osobowego właściciel pojazdu lub podmiot, o którym mowa w art. 73 ust. 2 i 5, składając wniosek o czasowe wycofanie pojazdu z ruchu, składają̨ oświadczenie, że pojazd ten wymaga wykonania naprawy w związku z uszkodzeniem zasadniczych elementów nośnych konstrukcji w przypadkach, o których mowa w art. 81 ust. 11 pkt 1 lit. b oraz pkt 6, lub w przypadku wystąpienia szkody istotnej. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Oświadczenia nie składa się w przypadku samochodów osobowych, o których mowa w art. 78a ust. 2 pkt 6.

4c. Warunkiem dopuszczenia samochodu osobowego do ruchu po jego czasowym wycofaniu jest wykonanie dodatkowego badania technicznego pojazdu potwierdzone w centralnej ewidencji pojazdów. W przypadku braku w centralnej ewidencji pojazdów informacji o dodatkowym badaniu technicznym dopuszczenie do ruchu następuje na podstawie przedłożonego zaświadczenia o przeprowadzonym dodatkowym badaniu technicznym pojazdu. Powyższe warunki nie maja zastosowania do samochodów osobowych, o których mowa w art. 78a ust. 2 pkt 6.”,

f) w ust. 5 w zdaniu pierwszym wyrazy „któremu powierzono pojazd w trybie przepisu art. 73 ust. 5” zastępuje się wyrazami „o którym mowa w art. 73 ust. 2 i 5”;”

4. Umożliwienie posługiwania się profesjonalnym dowodem rejestracyjnym i profesjonalną tablicą rejestracyjną również w przypadku wykonywania przez podmioty uprawnione jazd próbnych samochodami niezarejestrowanymi wcześniej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bądź samochodami osobowymi przeznaczonymi do sprzedaży i wycofanymi czasowo z ruchu

Propozycja brzmienia przepisu – zmiany art. 80s ustawy – Prawo o ruchu drogowym:

„Art. 80s

1.  Dokumentem stwierdzającym dopuszczenie do ruchu niezarejestrowanego wcześniej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pojazdu samochodowego, motoroweru, ciągnika rolniczego, przyczepy bądź samochodu osobowego przeznaczonego do sprzedaży i wycofanego czasowo z ruchu, w celu wykonywania jazd testowych tymi pojazdami w ramach działalności prowadzonej przez podmiot uprawniony jest profesjonalny dowód rejestracyjny wraz z profesjonalnymi tablicami (tablicą) rejestracyjnymi.

2.  Podmiotami uprawnionymi w ramach prowadzonej działalności do posługiwania się profesjonalnym dowodem rejestracyjnym i profesjonalnymi tablicami (tablicą) rejestracyjnymi są:

1) przedsiębiorca posiadający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedzibę, a w przypadku przedsiębiorcy posiadającego siedzibę za granicą – oddział, zajmujący się produkcją, dystrybucją (sprzedażą prowadzoną w ramach handlu), badaniem pojazdów niezarejestrowanych wcześniej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bądź samochodów osobowych przeznaczonych do sprzedaży i wycofanych czasowo z ruchu,

2) jednostka uprawniona lub jednostka badawcza producenta pojazdu, przedmiotu wyposażenia lub części przeprowadzająca badania pojazdu, przedmiotu wyposażenia lub części

– zwani dalej „podmiotami uprawnionymi”.

3.  Za przedsiębiorcę zajmującego się produkcją pojazdów, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, uznaje się producenta pojazdu kompletnego, skompletowanego lub niekompletnego.

4.  Przez jazdę testową rozumie się jazdę w ruchu drogowym pojazdem niezarejestrowanym wcześniej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bądź jazdę w ruchu drogowym samochodem osobowym przeznaczonym do sprzedaży i wycofanym czasowo z ruchu wykonywaną:

1) z wykorzystaniem profesjonalnego dowodu rejestracyjnego i profesjonalnych tablic (tablicy) rejestracyjnych,

2) w ramach działalności prowadzonej przez podmiot uprawniony w zakresie, o którym mowa w ust. 2,

3) przez podmiot uprawniony albo osoby, o których mowa w art. 80w ust. 2-4

– w celu przeprowadzenia testu produkowanego lub badanego pojazdu, w tym przedmiotu jego wyposażenia lub części, lub testu pojazdu będącego przedmiotem dystrybucji (sprzedaży).

5.  Profesjonalny dowód rejestracyjny stanowi wypełniony przez starostę i podmiot uprawniony blankiet profesjonalnego dowodu rejestracyjnego. Blankiet profesjonalnego dowodu rejestracyjnego jest wypełniany w części przez starostę, a w części przez podmiot uprawniony, stosownie do zakresu określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 80zc ust. 1 pkt 4.

6.  Profesjonalny dowód rejestracyjny potwierdza prawo do wykonywania jazd testowych przez okres:

1) 30 dni od dnia wypełnienia blankietu profesjonalnego dowodu rejestracyjnego przez podmiot uprawniony, o którym mowa w ust. 2 pkt 1,

2) 6 miesięcy od dnia wypełnienia blankietu profesjonalnego dowodu rejestracyjnego przez podmiot uprawniony, o którym mowa w ust. 2 pkt 2

– jednak nie dłużej niż do dnia wygaśnięcia albo uchylenia decyzji o profesjonalnej rejestracji pojazdów, do której zostały wydane blankiety profesjonalnych dowodów rejestracyjnych.

Propozycje zmian w projekcie ustawy Prawo o Ruchu Drogowym przygotował Prawnik Stowarzyszenia Komisów.pl – Dariusz Brzozowski z Kancelarii Prawa Motoryzacyjnego – MotoPrawnik.com